Jolanda van Drie

De hype rondom 3D-printen blijkt zo langzamerhand geen hype te zijn, maar steeds steviger ingebed in onze maatschappij. De technologie bestaat al decennialang, maar de technologie ontwikkelt zodanig verder dat het verschuift van de niche naar het mainstream midden van de maakindustrie. De groei van deze 3D-printtechnologie biedt behoorlijke kansen voor het bedrijfsleven. Om de huidige mogelijkheden en toepassingen van deze technologie te presenteren aan ondernemers, presenteert de Kamer van Koophandel een 3D Industry Expo.

Deze expositie draait om het laten zien van de industriële toepassingen en zal van 29 november tot 21 december 2013 plaatsvinden bij Keramikos in de Haarlemse Waarderpolder. De expositie bestaat uit een verzameling aan 3D-print producten, huidige 3D-printtoepassingen en grondstoffen waar op dit moment mee kan worden geprint. Het doel van de expositie is om het bedrijfsleven op een laagdrempelige manier te inspireren en te informeren. De Kamer van Koophandel Amsterdam heeft voor de realisatie van de expositie het kenniscentrum Ground3d en 3D-specialist Freedom of Demand ingeschakeld om de expositie vorm te geven.

Expositieonderdelen
De expositie toont uiteenlopende voorbeelden van bedrijfsmatige toepassingen in de categorieën architectuur, onderdelen (parts), 2.5-D printen, prototypes en human related. Op de expositie vindt uitleg van proces en materialen plaats en zijn er concrete toepassingen te zien.
Naast bestaande toepassingen wordt tijdens de 3D Industry Expo inzicht geboden in innovaties die in ontwikkeling zijn. Eén van de exposanten is het ontwerpersduo Daan de Haan en Jannie Schmitz. Ze kregen de mogelijkheid om als eersten te onderzoeken wat de potentie is van de 2,5D printtechnologie. Deze is ontwikkeld door Océ Technologies BV (Canon Group). De 2,5D print is opgebouwd uit laagjes inkt met de mogelijkheid van reliëf en oneindig veel kleurschakeringen. De ontwerpers waren 23 oktober te zien op RTL Nieuws.

Hype concretiseren
Initiatiefnemer van de 3D-printexpositie, Laurette van Halen van de Kamer van Koophandel Amsterdam, wil met deze expositie de huidige hype rondom 3D-printen concretiseren voor het bedrijfsleven. “Er zijn sterke ontwikkelingen op het gebied van 3D-printen. Met 3D-printen kun je als ondernemer snel inspelen op een groeiende vraag en kun je snel en eenvoudig specifieke productmodificaties leveren. De expositie moet ondernemers beter bekend maken met 3D-printing”, aldus Van Halen. “3D Industry Expo is geen inhoudelijke vakbeurs, maar een laagdrempelig expo die een snel overzicht van huidige toepassingen en innovaties geeft.”

Locatie en toegang
De expositie is tijdens openingstijden van Keramikos vrij toegankelijk en duurt van 29 november tot 21 december 2013. 3D Industry Expo is geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur. Op zaterdag van 9.00 tot 16.00 uur. Meer informatie leest u op de website.

Foto: Architectuur maquette in 3D geprint voor project Ancien Thermen in Spa België door Archi.des, een van de objecten dat te zien is tijdens de 3D Industry Expo.

Er komen steeds meer interessante, creatieve communicatieconcepten. Zo werken de makers van de film Kenau samen met goede doelen organisatie Plan Nederland aan een waar interactief platform. Het gezamenlijke project Kenau´s Vrouwenleger bestaat uit een film, drie boeken, een game en een evenement. Kenau Simonsdochter Hasselaer veranderde in 1572 de loop van de Nederlandse geschiedenis door met een vrouwenleger de strijd aan te gaan met de Spaanse bezetters, iets wat begin 2014 te zien zal zijn in de gelijknamige bioscoopfilm. Plan Nederland helpt miljoenen meisjes in ontwikkelingslanden de Kenau in zichzelf te vinden zodat ook zij de kans krijgen geschiedenis te schrijven. Kenau’s Vrouwenleger is uitgegroeid tot een uniek en groots multimediaal project waarbij via diverse platforms krachtige vrouwen worden samengebracht. Via social benefit storytelling wordt Kenau´s Vrouwenleger gevormd dat samen met Plan Nederland aandacht vraagt en geld inzamelt voor meisjesgroepen in ontwikkelingslanden. Zo worden vrouwen met een gepersonaliseerde video geronseld waarna zij in training gaan via een online game. De grote finale is eind maart tijdens een evenement van Plan Nederland waar diverse uitdagingen overwonnen moeten worden.

De kinderen van nu vallen onmiskenbaar onder de noemer van de digitale generatie. Zij groeien namelijk vrijwel allemaal op met digitale media. Om kinderen aan het lezen van papieren media te krijgen moet er zodoende vaak meer uit de kast getrokken worden dan het ouderwetse boek of tijdschrift. Disney Research komt daartoe wellicht met een boeiend concept. Met de nieuwe technologie Paper Generator is het mogelijk om elektriciteit op te wekken uit papier. Door over het papier van Disney te wrijven of schuiven komt er energie vrij. Deze vrijgekomen energie kan gebruikt worden om interactieve applicaties toe te voegen aan boeken of andere printmedia producten. Disney oppert zelf ideeën als het branden van kleine LED-lichtjes of beelden via e-papier tevoorschijn toveren. Volgens Disney Research betreft het een flexibele, lichte en goedkope energievorm. Lees meer op de website van Disney Research.

Papierenkarton.nl nam in 2011 het initiatief tot het project Duurzaam Boek. Doelstelling: via ketensamenwerking een boek produceren met een lager milieu-impact. Erik Timmermans schrijft over de vorderingen van het project: “Duurzaam Boek laat zien dat een zorgvuldige afweging van doel en verschijningsvorm in combinatie met een duurzame keuze voor en omgang met papier veel milieuwinst oplevert.” Lees het artikel op BlokBoek.

Papierenkarton.nl nam in 2011 het initiatief tot het project Duurzaam Boek. Doelstelling: via ketensamenwerking een boek produceren met een lager milieu-impact. Vier eerder verschenen boeken werden onderworpen aan een nulmeting. Met de betrokken ketenpartijen werden verduurzamingsmogelijkheden besproken. Vervolgens werden vier nieuwe, vergelijkbare boeken gemaakt.

Het project wil efficiency en verduurzaming realiseren. De uitkomsten en aanbevelingen van het project moeten leiden tot bewustwording in de keten. Duurzaam Boek is onderdeel van de Energietransitie Papierketen. Dit initiatief beoogt een papier- en kartonketen die in 2020 vijftig procent minder energie gebruikt. De resultaten van Duurzaam Boek sluiten goed aan bij die ambitie. Met een aantal duurzame beslissingen is het mogelijk een kwalitatief hoogwaardig boek uit te geven met een CO₂-reductie van maar liefst 51 procent!

Overproductie boekenmarkt
De directe aanleiding voor Duurzaam Boek ligt in de overproductie in het boekenvak. Per jaar worden miljoenen boeken afgeschreven, ofwel verpulverd. Veel boeken verdwijnen ook nog eens in de ramsj. Overproductie is verspilling en weinig duurzaam. Papier heeft een fors aandeel in de totale ecologische footprint van een boek. Dat is niet verwonderlijk: een boek is in feite een stapel papier is met een kartonnen kaft. Bewuster omgaan met papier heeft direct effect heeft op de duurzaamheid van een boek. En betekent het voorkomen van onnodige kosten in een markt waar de verkoop en marges sterk onder druk staan.

Perceptie papier
Een tweede aanleiding voor het project is het negatieve milieuvooroordeel waar papieren boeken mee kampen. ‘Laat het bos maar staan’ is een veelgehoorde reactie bij de keuze tussen papieren en digitale communicatiemiddelen. Maar is het werkelijk zo slecht gesteld met de footprint van papieren uitgaven? Het project draait om de (verbetering van de) footprint van papieren boeken. Een algemene milieuvergelijking tussen papieren en elektronische boeken wordt gemaakt, een keuze voor de ene of andere variant niet. Is een e-book een duurzaam alternatief voor een papieren boek? De onderzoeken hiernaar zijn nauwelijks te vergelijken. Generiek kan worden gesteld dat door de grote milieubelasting van de productie van een e-reader, een e-boek alleen een duurzaam alternatief is voor veellezers. De eenmalige footprint wordt dan verdeeld over veel boeken. Dit geldt overigens ook voor papieren boeken. Hoe vaker een boek wordt gelezen, hoe lager de footprint per leesronde. Een boek uit de bibliotheek is moeilijk te verslaan qua duurzaamheid.

Uitgever staat centraal
Duurzaam Boek stelt de rol van de uitgever centraal. Het is de uitgever die besluit tot het uitgeven van een boek. Hij bepaalt de vorm en oplage (overproductie). Maar een duurzaam eindproduct komt er pas door samenwerking met de overige ketenpartijen, zoals de drukker, de papierleverancier, enzovoort. Ketensamenwerking betekent optimaliseren van deelprocessen, een gezamenlijke doelstelling, samenwerking en transparante (onderlinge) communicatie. Verbindingen met andere bedrijven uit de productieketen kunnen leiden tot meervoudige winst voor milieu en maatschappij. En dat is wat Duurzaam Boek in de praktijk heeft gebracht.

Naar een duurzamer boek
Hoe kan een boek milieuvriendelijker worden geproduceerd? Uit de in het kader van het onderzoek verrichte CO₂-meting komt duidelijk naar voren dat twee factoren een belangrijke invloed hebben op de klimaatimpact van een boek: de papiersoort en het ontwerp van de uitgave. Vooropgesteld: papier is een natuurproduct met een hernieuwbare bron die CO₂ opneemt: hout. Daarnaast is papier herbruikbaar. Oud papier is voedsel voor nieuw papier. Duurzaam papier verlaagt de uitstoot CO₂ per ton gebruikt papier aanzienlijk: lager energiegebruik bij productie; minder transportkilometers; gebruik groene stroom. Gegevens worden bijna altijd verstrekt door de industrie (Paper Profiles). Duurzame vragen die kunnen worden gesteld bij de keuze voor een papiersoort:

• Waar komt de pulp vandaan? Hoeveel kilometers transport zijn afgelegd? Kan het dichterbij?
• Welke elektriciteitsoort is gebruikt bij de productie (kernenergie, groene energie, kolen)?;
• Is sprake van duurzaam grondstofgebruik: FSC- of PEFC-certificaat?
• Heeft de fabriek een milieumanagement certificaat: ISO 14001 of EMAS?
• Zijn er Paper Profiles en productgerelateerde keurmerken zoals het Europees Ecolabel?

Proces en design
Oplage en ontwerp hebben invloed op productietechniek, snij- en inschietverlies en de mogelijkheden tot recycling na de levensfase. De milieu-impact van een lichtere papiersoort (bv. 80 in plaats van 90 gram) is fors. Het design kan de papierhoeveelheid beperken (snijverlies en efficiënte opmaak). Bij het ontwerp ligt al de kans om keuzes te maken, die van invloed zijn op bijvoorbeeld de recyclingmogelijkheden. Neem een laminaat cover. Die heeft negatieve gevolgen voor het recyclingproces. In dat licht kan beter worden gekozen voor een vernis of lak.

Conclusie
Duurzaam Boek laat zien dat een zorgvuldige afweging van doel en verschijningsvorm in combinatie met een duurzame keuze voor en omgang met papier veel milieuwinst oplevert. Dat het kiezen voor de juiste productietechniek bij de vastgestelde oplage tot verduurzaming leidt. Dat vanaf het eerste ontwerp rekening kan worden gehouden met de fase na de levensduur van een product. Dat reductie van materiaal, transport, energie en afval, samen met de toepassing van duurzamere (energie- en materiaal) alternatieven, een lagere milieu-impact tot gevolg kan hebben. En ja, dat dit ook financiële voordelen oplevert. Tijdens de presentatie van Duurzaam Boek voor boekenuitgevers werd duidelijk dat de stappen die hebben geleid tot een boek met een 51 procent lagere CO₂-footprint, zomaar tien procent kostenreductie opleveren. Op www.papierenkarton.nl is alle informatie over het project te vinden, inclusief de download van de rapportage.

Erik Timmermans
Directeur Papierenkarton.nl
Website Papier en Karton

De Effie is een wereldwijde prijs voor effectieve communicatie die in meer dan 30 landen verspreid over vijf continenten wordt toegekend. Inzenders voor de Effie moeten aantonen dat de communicatie een belangrijke of doorslaggevende rol heeft gespeeld bij het behalen van een buitengewoon marketingresultaat. Drie Gouden Effies, één Zilveren Effie en tien keer Brons. Dat is de oogst van de EffieAwards 2013. Mary Hoogerbrugge, Voorzitter Vakjury Merkcampagnes stelt hierover: “De drie gouden Effie cases weten elk op hun eigen manier de tijdgeest heel goed te vangen. Alle drie de cases laten zeer overtuigend zien hoe communicatie de positie van een merk in de markt fundamenteel kan verbeteren. Dela legt met een effectieve campagne die mensen direct in het hart raakt de basis voor verbreding van de dienstverlening. Telfort ontwikkelt zich dankzij sympathieke communicatie van een prijsvechter naar een value-for-money merk en is onderdeel geworden van de gerenommeerde providers. Unox weet tegen de opkomst van de huismerken in door te groeien, door slim in te zetten op productinnovatie en duurzaamheid en daarbij met aansprekende campagnes de aansluiting met Nederland niet te verliezen.” Haar collega Ben Knapen, Voorzitter Hoofdjury, vult aan: “Er is veel creativiteit in de Nederlandse reclamewereld en het is verbluffend om te zien hoe deze creativiteit met interactieve media erbij tot heel veel resultaten kan leiden. Ik ben blij zoveel inspiratie van dichtbij te hebben mogen gadeslaan. Effie ambities getuigen van een can do optimisme en dat kan de Nederlandse economie goed gebruiken.”

Leuk is ook de speciale printuitgave over de Effies die deze week met Adformatie is meegestuurd (zie foto, cover). Meer lezen over alle succesvolle communicatiecampagnes? Klik hier.

Als je er eenmaal op let is er geen ontkomen meer aan: het immense wereldwijde succes van de vijf jongens van boyband One Direction. Inmiddels begin ik ook te geloven dat niets zo goed is voor de grafimedia markt als zo’n boyband. Want die tienermeisjes willen alles weten én hebben van hun idolen. Aangezien de echte versies helaas niet meegenomen kunnen worden, proberen de fans hun honger te stillen met minder levensechte versies op papier. Dat kunnen posters en stickers zijn, of gepersonaliseerde bedrukte producten als een kussensloop of mok. En nu zijn er zelfs kartonnen poppen van de leden. Onlangs werden de kartonnen dubbelgangers aangeboden in een pop-up store in Utrecht, weer één van die vele slimme marketingideeën wat vooral snel veel geld oplevert. Een pop-up store is een tijdelijke winkel, die net zo snel verschijnt als verdwijnt. En zo gaan de vijf Britse/Ierse jongens, of hun team, maar door. Zo bieden ze nu ook een indrukwekkende collectie aan foto’s die voorkomen in hun laatste muziekvideo Story of My Life. Het einde van dit grootse succes – ze hebben zelfs The Beatles, dé boyband van vorige generaties, overtroffen in records – lijkt nog lang niet in zicht. Daarmee gaat de grafische industrie nog vele kansen tegemoet voor drukwerkproducten.

Een kerstgroet overbrengen via een videoboodschap en deze dan verstoppen in de postzegel? Het kan nu allemaal! Australia Post komt nu namelijk met de zogenaamde Video Stamp. Wanneer je deze postzegel scant met je QR-code wordt een video geopend. Dit geeft de verzender de kans om een persoonlijke videoboodschap van vijftien seconden mee te sturen. De Video Stamp is voorlopig een proef van Australia Post tot de feestdagen. Bij succes vertalen ze het naar een langdurig concept. Het idee is niet helemaal nieuw. Eerder werd in Kroatië een postzegel met een QR-code bedacht voor track en trace, maar dat kreeg weinig navolging.

Ik houd hier zo van: succesvolle printproducten die ook nog eens echt leuk zijn! De LINDA trein lijkt alleen maar door te denderen. Na het succesbericht over de nieuwe stap om onder de merknaam LINDA boeken uit te geven, zijn er ook tal van spin-offs gekomen van het populaire personality magazine. Zo liggen L’HOMO, LINDA.Wonen, LINDA.Mode en LINDA.Meiden meerdere keren per jaar in de winkel. Inzoomen op een magazine als LINDA.Meiden leert ons dat dit niet voor niets is: de eerste zomereditie van 2012 verkocht gelijk 78.793 exemplaren. En de zomereditie van 2013 maar liefst 87.231 stuks. Reden genoeg om in 2014 met vier edities te komen. Het magazine staat niet op zichzelf, bij LINDA pakken ze alles multimediaal aan. Alle tijdschriften hebben een zusje op het internet, zoals www.lindanieuws.nl/meiden. Hier ontbreekt naast echt ‘jonge-meisjes nieuws’ een backstagevideo niet.

JCDecaux introduceert een nieuwe standaard in digitale reclame. De wereldmarktleider nam donderdag op het Rembrandtplein in Amsterdam haar eerste digitale object in gebruik: de Mupi Métropole. Hiermee beschikt JCDecaux over het eerste volwaardige digitale buitenreclameobject op Abri/Mupiformaat in de openbare ruimte in Europa. Dit innovatieve object biedt adverteerders nieuwe creatieve communicatiemogelijkheden. Het voegt bovendien een krachtig en dynamisch component toe aan het medium buitenreclame. De Mupi Métropole is voorzien van een high tech 72” lcd-scherm en wordt bestuurd met een geavanceerd content management systeem. Hiermee kunnen uitingen middels live updates altijd aangepast worden en inhaken op de actualiteit. “Hiermee zetten we de eerste stap in de digitalisering van ons productaanbod”, stelt Bart de Vries, Commercieel Directeur van JCDecaux.

Dinsdag 5 november is het eerste nummer verschenen van een voor de provincie Groningen uniek magazine. Top van Groningen is de naam van het blad, volledig gewijd aan Noord-Groningen: Eemsdelta en Hoogeland. Het blad schenkt aandacht aan de vele opmerkelijke initiatieven, nieuwe toeristische ontwikkelingen, opvallende bedrijven, technologische innovaties of buitengewone personen in dit gebied die de moeite waard zijn om voor een zeer breed publiek voor het voetlicht te worden gebracht. Door al deze zaken onder de aandacht te brengen hopen de initiatiefnemers enige bescheiden maar terechte trots te bevorderen in dit gebied, dat de laatste jaren vooral in het nieuws was vanwege de aardbevingen. Het blad wordt verspreid in een oplage van 20.000 in Noord-Groningen en ook in andere delen van het land.

Elk jaar organiseert Cinema.nl een Afficheprijs voor de beste filmposter van het jaar. Een vakjury kijkt naar de goede vertaling van de film naar het papieren medium, de artistieke kwaliteiten en de wervende eigenschappen. Dit jaar won de natuurfilm De nieuwe wildernis de Afficheprijs. Ontwerper Arent Jack wint daarmee 2.500 euro plus een wisseltrofee.